Μακεδονία, Σκοπιανό, Ονομασία, Σκοπιανοποίση της Πολιτικής

Γράφει ο Απόστολος Κυριατσούλης (*) 

Μακεδονία, Σκοπιανό, Ονομασία, Σκοπιανοποίση της Πολιτικής, ποιοι ευθύνονται για το θέμα αυτό, τι συνέβη στο μοιραίο ΥΠΕΞ της ΕΟΚ το βράδυ της 16ης προς 17η Δεκεμβρίου του 1991 παρουσία του Έλληνα ΥΠΕΞ κ. Α. Σαμαρά, γιατί η Κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη δεν έβαλε Βέτο στην Επιτροπή της ΕΟΚ Μπαντιντέρ, αλλά και δεν έστειλε τον αντίστοιχο πρόεδρο του Δικαστηρίου σ’ αυτή την επιτροπή. Γιατί η Κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη άφησε την παραπάνω επιτροπή να πάρει αυτή την καταστροφική απόφαση, στις 15.01.1992 για την Ελλάδα. Τι λέει για τα δύο παραπάνω ζητήματα ο τέως πρωθυπουργός της Ελλάδος Γ.Ι. Ράλλης στο βιβλίο του «Εις ώτα μη ακουόντων» το 1995. Τι λέει η ενδιάμεση συμφωνία του 1995. 

Έχω κάνει αρκετές αναρτήσεις στο FB με την δουλειά του Συλλόγου μας, με θέμα την Αρχαιολογία και Ιστορία της Αρχαίας Μακεδονίας (διεθνή και διμερή επιστημονικά συμπόσια, εκδόσεις, εισηγήσεις). Γι’ αυτό είχα σχεδιάσει να αναρτήσω την Ιστορία της Μακεδονίας από το 1500 μ.Χ. μέχρι σήμερα. Μετά τα τελευταία γεγονότα διαδηλώσεις, ΜΜΕ κλπ. άλλαξα γνώμη, σε αυτή την κατάσταση κανείς δεν ενδιαφέρεται να μάθει ιστορικά γεγονότα της Μακεδονίας. Την παρακάτω ιδέα την πήρα από ένα δημοσίευμα της εφημερίδας Ναυτεμπορική του κ. Δ. Χατζηδημητρίου στις 17.02.2018 και μια ανάρτηση στο διαδίκτυο του κ. Κώστα Μποτόπουλου. Στη επόμενη ανάρτηση μου θα σχολιάσω το όλο θέμα και θα κάνω τις παρατηρήσεις μου.

Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι Συνταγματολόγος, πρώην Ευρωβουλευτής και Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς: Σκοπιανό: Επανασύνδεση με την Ιστορία και την Αλήθεια - TheCaller.gr:

«Η τροπή που έχει πάρει σήμερα το ζήτημα της ονομασίας της Fyrom δεν πρέπει, πιστεύω, να μας κάνει να ξεχνάμε όχι μόνο πώς φτάσαμε ως εδώ αλλά και γιατί φτάσαμε με τις σημερινές προϋποθέσεις και δυνατότητες. Η επανασύνδεση με την αλήθεια και την Ιστορία δεν είναι μόνο χρήσιμη. Είναι χρέος για όποιον θέλει να πάρει θέση, πόσο μάλλον να επηρεάσει τις αποφάσεις».

«Η εσφαλμένη εντύπωση της τότε κυβέρνησης ότι, αμέσως μετά τη διάλυση της τέως Γιουγκοσλαβίας, το Δεκέμβριο του 1991, η δήλωση του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΕΚ), στην οποία γινόταν λόγος για σεβασμό του βαλκανικού στάτους κβο, «συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ονόματος που θα υποδήλωνε εδαφικές διεκδικήσεις», εξασφάλιζε τις ελληνικές θέσεις και δεν χρειαζόταν να επιδιωχθεί κάτι περισσότερο. Παρουσιάστηκε τότε, για πρώτη και τελευταία φορά, λόγω και του διχασμού των 12 κρατών-μελών της ΕΚ ως προς τις εξελίξεις στη Γιουγκοσλαβία, η θεσμική ευκαιρία να επιβάλλει η Ελλάδα, ακόμα και υπό την απειλή βέτο, το οριστικό ξεκαθάρισμα του ονόματος του νεοϊδρυόμενου γειτονικού κράτους, σύμφωνα με τα προ της διάλυσης διπλωματικά δεδομένα.

Η σχεδόν συνειδητή, και πάντως για κομματικούς λόγους (όπως επισήμαναν στη συνεδρίαση της 6ης Νοεμβρίου 1995 της Βουλής ο Κάρολος Παπούλιας – πρακτικά Βουλής, σελ. 1031- αλλά και ο Μιλτιάδης Έβερτ – πρακτικά Βουλής, σελ. 1033-, αργότερα δε σε βιβλίο του και ο Γεώργιος Ράλλης), απουσία Έλληνα συμμετέχοντος στην «Επιτροπή Μπαντεντέρ» (από το όνομα του σπουδαίου Γάλλου νομομαθούς και πρώτου Υπουργού Δικαιοσύνης του Μιτεράν), η οποία συστάθηκε για να καθορίσει τους όρους και τα προσόντα αναγνωρίσεως των περιοχών της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Στην Επιτροπή αυτή συμμετείχαν πρόεδροι Συνταγματικών Δικαστηρίων χωρών της ΕΚ (Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας, Βελγίου, Ιταλίας) και ζήτησε να συμμετάσχει, λόγω προφανούς εννόμου συμφέροντος, και η Ελλάδα. Επειδή η Ελλάδα δεν διαθέτει Συνταγματικό Δικαστήριο, ζητήθηκε από την Επιτροπή η συμμετοχή του τότε Προέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας Βασίλη Μποτόπουλου.

Όμως η κυβέρνηση, θεωρώντας το συγκεκριμένο ανώτατο δικαστή persona non grata, αρνήθηκε τη συμμετοχή του και αντιπρότεινε έναν Αντιπρόεδρο του ίδιου Δικαστηρίου, που δεν έγινε δεκτός από την Επιτροπή. Η χώρα μας έμεινε χωρίς εκπροσώπηση και η Επιτροπή εξέδωσε ένα πολύ δυσμενές για τις ελληνικές θέσεις πόρισμα, στο οποίο αναφερόταν ότι «Η Δημοκρατία της Μακεδονίας ικανοποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αναγνώριση των νέων κρατών» -κι έτσι άνοιξε διάπλατα ο δρόμος των περί το όνομα διεκδικήσεων. Δεν το λέω επειδή ήταν ο πατέρας μου και ξέρω τι θα μπορούσε να προσφέρει, αλλά γιατί, με τα λόγια του Γεωργίου Ράλλη στο βιβλίο του «Εις ώτα μη ακουόντων» (εκδ. Ελληνοεκδοτική, 1995), «δεν υπάρχει προηγούμενο Υπουργοί Εξωτερικών ή Πρωθυπουργοί οποιασδήποτε ελληνικής κυβερνήσεως να απεμπόλησαν το δικαίωμα της χώρας να διορίσει εκπρόσωπό της σε διεθνή οργανισμό, όταν επρόκειτο να συζητηθεί σ’ αυτόν εθνικό μας θέμα» (σελ. 32). Κάτι που αναγνώρισε, προς τιμήν του, έστω και εκ των υστέρων, και ο Πρωθυπουργός της εποχής, Κων/νος Μητσοτάκης: «Η Επιτροπή Μπαντεντέρ ήταν πλήγμα για την Ελλάδα» (συνεδρίαση 6ης Νοεμβρίου 1995, πρακτικά Βουλής, σελ. 1035)». 

Η Ναυεμπορική, Δ. Χατζηδημητρίου γράφει:

Το μοιραίο συμβούλιο ΥΠΕΞ της ΕΟΚ

Καθοριστική στιγμή στην εξέλιξη του ζητήματος, στην αφετηρία του ακόμη, ήταν η συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΟΚ το βράδυ της 16ης προς την 17η Δεκεμβρίου 1991. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίντριχ Γκένσερ, με την αυτοπεποίθηση μιας χώρας που είχε ενοποιηθεί μόλις έναν χρόνο πριν, ανακοίνωσε -και τελικώς επέβαλε στους υπόλοιπους- την απόφαση της κυβέρνησής του να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Σλοβενίας, της Κροατίας, αλλά και της «Μακεδονίας».

Γι’ αυτήν την τελευταία, η Κοινή Θέση των «12» της 17ης Δεκεμβρίου, αναφέρει: «Η Κοινότητα και τα κράτη-μέλη της ζητούν επίσης από τη γιουγκοσλαβική δημοκρατία να αναλάβει την υποχρέωση, πριν αναγνωριστεί, να δώσει συνταγματικές και πολιτικές εγγυήσεις που θα εξασφαλίζουν ότι δεν έχει καμία εδαφική διεκδίκηση έναντι γειτονικής χώρας μέλους της Κοινότητας και να μην προβαίνει σε εχθρικές δραστηριότητες προπαγάνδας κατά γειτονικής χώρας μέλους της Κοινότητας, στις οποίες περιλαμβάνεται και η χρησιμοποίηση ονομασίας που συνεπάγεται εδαφικές διεκδικήσεις».

Η γενικόλογη αυτή θέση, με την επανάληψη και επισήμανση βασικών αρχών του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ και της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι, αυτονόητων για κάθε κρατική οντότητα που θέλει να αποτελεί μέλος της Παγκόσμιας Κοινότητας, παρουσιάστηκε από τον τότε υπουργό Εξωτερικών, Αντώνη Σαμαρά, ως «ελληνική επιτυχία» και υιοθέτηση των ελληνικών απόψεων από τους κοινοτικούς εταίρους. 

Οι εκτιμήσεις του Γεωργίου Ράλλη:

Ο πρώην πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, λίγα χρόνια μετά, θα αποτυπώσει στο βιβλίο του, «Εις ώτα μη ακουόντων», τις εκτιμήσεις του από εκείνες τις ημέρες: «Στις 17 Δεκεμβρίου 1991, ακούοντας από το ραδιοσταθμό “Σκάι” τις απαντήσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών… αισθάνθηκα τύψεις για την παλαιότερη αμφισβήτηση εκ μέρους μου των ικανοτήτων του κ. Α. Σαμαρά» (σελ. 30). Και θα συνεχίσει ο Γ. Ράλλης: «Μια ημέρα αργότερα, όταν είδα την απόφαση, διαπίστωσα ότι, σε αντίθεση με τις διαβεβαιώσεις του κ. Σαμαρά, η απόφαση εκείνη δεν εξασφάλιζε, δυστυχώς, την αποφυγή ονομασίας με τη λέξη “Μακεδονία”… Η προσεκτική ανάγνωση του κειμένου της αποφάσεως με έπεισε ότι ο χειρισμός του Έλληνα υπουργού των Εξωτερικών ήταν εντελώς λανθασμένος» (σελ. 31).

Αυτός ο «λανθασμένος χειρισμός» συμπληρώθηκε με ένα ακόμη λάθος, όταν η Αθήνα συμφώνησε να ασχοληθεί με την υπόθεση αναγνώρισης και της «Μακεδονίας» η Επιτροπή Διαιτησίας που είχε συγκροτήσει η ΕΟΚ, με πρόεδρο τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης της Γαλλίας -και τότε πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου- Ρομπέρ Μπαντιντέρ.

Στην Επιτροπή μετείχαν επίσης οι πρόεδροι των Συνταγματικών Δικαστηρίων των Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας και Βελγίου. Η ελληνική κυβέρνηση, η οποία δεν ζήτησε να μετάσχει στην Επιτροπή, ούτε άσκησε veto ως προς την αρμοδιότητά της να γνωματεύσει για τη «Μακεδονία», έσπευσε εκ των υστέρων να υποδείξει τον αντιπρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας Μιχάλη Δεκλερή, ο οποίος δεν έγινε δεκτός καθώς στη σύνθεση της Επιτροπής μετείχαν μόνο πρόεδροι Συνταγματικών Δικαστηρίων ή Συμβουλίων της Επικρατείας.

Όπως γράφει ο Γ. Ράλλης, «ο κ. Μητσοτάκης όμως, για λόγους καθαρά κομματικούς, δεν επιθυμούσε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα ο πρόεδρος κ. Βασίλης Μποτόπουλος… Δεν νομίζω ότι υπάρχει παρόμοιο προηγούμενο υπουργοί Εξωτερικών ή πρωθυπουργοί οποιασδήποτε ελληνικής κυβερνήσεως να απεμπόλησαν το δικαίωμα της χώρας να διορίσει εκπρόσωπό της σε διεθνή οργανισμό, όταν επρόκειτο να συζητηθεί σε αυτόν εθνικό μας θέμα» (σελ. 32).

Ερήμην Έλληνα εκπροσώπου, η Επιτροπή Μπαντιντέρ, αγνοώντας πλήρως τα προφανή στοιχεία του έντονου αλυτρωτισμού, εθνικισμού και της προπαγάνδας στο Σύνταγμα και τη συμπεριφορά των Σλαβομακεδόνων αξιωματούχων, αποφάνθηκε στις 15-1-1992 ότι «η Δημοκρατία της Μακεδονίας ικανοποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αναγνώριση νέων κρατών στην Ανατολική Ευρώπη και τη Σοβιετική Ένωση, ως και της δηλώσεως περί Γιουγκοσλαβίας, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 16-12-1991».

Από την ημέρα εκείνη, η Αθήνα είναι υποχρεωμένη να διαχειρίζεται μια κατάσταση περιορισμού των ζημιών και απωλειών σε ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής που έχει προσλάβει τις διαστάσεις «εθνικού θέματος». 

Την ενδιάμεση συμφωνία του 1995 μπορείτε να την διαβάσετε στις εικόνες, 6, 7 και 8. 

Στην επόμενη ανάρτηση μου θα σχολιάσω το όλο θέμα. 

(*) Ο Απόστολος Π. Κυριατσούλης είναι συνταξιούχος,. 

Τα τελευταία 46 χρόνια ζει στη Γερμανία και ασχολείται με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, από το 1992 πολύ πιο συστηματικά. 

Είναι ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου για την Μελέτη και Διάδοση της Ελληνικής Ιστορίας το 1994 και Πρόεδρος του.